Voedsel bereiden is dagelijkse kost voor velen onder ons. Er kan tijdens de bereiding van voedsel wel één en ander mislopen door een gebrek aan hygiëne. Daarom volgt hier wat advies dat je gezondheid (plus die van de mensen waarvoor je kookt) veilig stelt.
Algemene richtlijnen bij het bereiden van voedsel
- Was je handen voor je voedsel aanraakt, bewerkt en klaarmaakt.
- Was je handen tijdens het koken telkens dit nodig is. Dus: na elk toiletbezoek en telkens je rauw vlees of rauwe vis hebt vastgenomen en vandaar verder gaat werken met ander voedsel.
- Hou alles proper wat in contact komt met voedsel.
- Hou insecten en ander ongedierte weg uit je keuken en bergplaats en indien mogelijk, ook huisdieren.
- Gebruik proper en drinkbaar water om te koken en te spoelen.
- Was groenten en fruit altijd, zeker als ze rauw worden gegeten.
- Ook voorverpakte en voorgesneden rauwe groenten moeten steeds gewassen/gespoeld worden.
- Draag geen juwelen.
- Manipuleer geen rauw vlees of rauwe vis tegelijk met andere producten om kruisbesmetting te vermijden.
- Gebruik telkens ander keukengereedschap en andere snijplanken -of was ze grondig af- voor je ze voor iets anders gebruikt. Vlees, vis en gevogelte kunnen immers (soms gevaarlijke) micro-organismen bevatten die andere producten zoals rauwe groenten kunnen besmetten als je geen voorzorgen neemt.
- Eens snijplanken vol groeven zitten, koop je beter nieuwe. Groeven kan je maar moeilijk grondig schoonmaken.
- Geef je gft-bak liefst een plaatsje buiten. Zorg er in elk geval voor hij goed afgesloten is.
- Omtrent wegwerphandschoenen: Het dragen van wegwerphandschoenen kan in sommige gevallen wenselijk zijn, hoewel dit geen voorwendsel mag zijn om minder hygiënisch te werken. Want het dragen van wegwerphandschoenen kan snel een vals gevoel van veiligheid geven. Dit, terwijl hier toch ook bepaalde maatregelen in acht moeten genomen te worden. Handschoenen moeten immers vaak vervangen worden. Meer bepaald na elke handeling die ze kan besmetten. Denk maar aan een toiletbezoek of tijdens een korte pauze. En verder: wanneer men na het manipuleren van rauwe of vuile producten plots propere of bereide producten vast neemt.
- Omtrent vaatdoeken: Vaatdoeken bevatten minuscule restjes voedsel en vormen dus de gedroomde voedingsbodem voor allerhande bacteriën. Als gevolg daarvan verdubbelt het aantal bacteriën in een vaatdoek om de 30 minuten. Na een halve dag is elke vaatdoek gegarandeerd een broeihaard van miljoenen bacteriën geworden. Die bacteriënbom gaat vervolgens alles besmetten waarmee hij in aanraking komt. Het begint bij je handen (met of zonder handschoenen) en gaat door naar de snijplank, het aanrecht en keukengerei tot de keukenkasten, de tafel en ander meubilair toe. En jij intussen maar denken dat je alles netjes houdt… Hetzelfde geldt voor schuursponsjes die soms wekenlang (ja hoor) meegaan en keukenhanddoeken, zij het in mindere mate. Daarom geldt de regel: vervang minstens éénmaal per dag de vaatdoek(en). Helaas heeft onderzoek uitgewezen dat slechts 1 op 5 mensen die raad opvolgt.
Over het te bereiden voedsel
- Groenten en fruit met één of een paar bruine vlekjes kan je wel nog gebruiken. Dit op voorwaarde dat je de vlekjes met een ruime marge wegsnijdt.
- Voedsel van dierlijke oorsprong moet eigenlijk door en door verhit zijn. Neem geen risico’s, denk realistisch en besef dat het zeker mogelijk is dat het vlees dat je gaat klaarmaken, reeds besmet is. Deskundige bronnen ter zake beweren dat 60% van het vlees in onze winkels besmet is. Snel opwarmen en door en door verhitten is hier dus de reddende boodschap.
- Warme gerechten moeten op een temperatuur boven 65°C gehouden worden.
- Als je restjes gaat eten, breng de etenswaren dan snel op temperatuur en verhit het door en door. Minstens tot 65°.
- Laat soepen doorkoken en zeker wanneer je soep opnieuw opwarmt.
- Ingevroren producten moeten uiteraard eerst ontdooid worden vooraleer je die kan bereiden. Vanzelfsprekend zullen de buitenste lagen van een product het eerst ontdooien. In die lagen kan de vermenigvuldiging van de aanwezige bacteriën dus vrij snel en volop starten. Dat kan resulteren in een gevaarlijke toename van het aantal bacteriën. Het is dus belangrijk om voedsel altijd zo snel mogelijk te ontdooien. De snelst mogelijke manier is: het product van de diepvries rechtstreeks in de microgolfoven brengen, waarna je voor de ontdooiknop kiest. Heb je geen microwave dan kan je het voedsel het best laten ontdooien in de koelkast. Wat je zeker moet vermijden is: 1) het product op een bord op het aanrecht plaatsen. 2) het voedsel op een radiator leggen en 3) het voedsel in warm water leggen. Deze manieren van ontdooien zullen de toename van bacteriën enkel versnellen.
- Ontdooid en daarna bereid/gekookt voedsel kan je eventueel wel opnieuw invriezen. Omdat hier de meeste bacteriën immers vernietigd zijn door de hitte.
- Heb je eieren gebruikt bij een bereiding? Verwijder dan zo snel mogelijk de resten van de schalen van je werkoppervlak en liefst zelfs uit de keuken. Zo vermijd je besmetting van andere voedingswaren omdat de meeste bacteriën zich op de eierschaal bevinden.
Indien je toch een voedselvergiftiging oploopt
Word je, ondanks de juiste voorzorgen bij het bereiden van voedsel, toch het slachtoffer van een door voedsel overgebrachte ziekte? Rust dan en drink veel. Volgende dranken zijn aanbevolen in dit geval: water, slappe thee, bouillon, magere groentesoep en niet-bruisend water. Houden symptomen zoals koorts, duizeligheid, braken, bloederige ontlasting of hevige pijn, aan? Dan raadpleeg je maar beter een dokter.
Meer info omtrent voedsel veilig bewaren en bereiden
Hoe voedselbesmetting vermijden tijdens het winkelen
Voedselvergiftiging door voedselbesmetting
Tips voor het bewaren van voedsel
www.afsca.be
