Meer kinderen dan we denken, lijden tegenwoordig aan stress. Omdat kinderen, ons kostbaarste goed, sneller dan volwassenen gespannen raken onder invloed van bepaalde omstandigheden. Daarom volgt hier waardevolle info over dit belangrijk onderwerp
Gestreste kinderen: onderschat probleem
Mijn kind gestrest? Onmogelijk, denk je nu wellicht, want mijn kind loopt er meestal gelukkig bij. Foute redenering, moeder en vader. Want teveel ouders die deelnamen aan een onderzoek omtrent kinderen en stress, maakten krek dezelfde vergissing. Terwijl de meeste ouders hun kind als erg gelukkig omschreven, bekenden diezelfde kinderen zich ronduit ongelukkig te voelen. Vanwaar deze verkeerde ouderlijke inschatting? Wel, ouders beoordelen de problemen van hun kind vanuit een volwassen visie die geen rekening houdt met de belevingswereld van dat kind. Op die manier komt er geen echt, kwalitatief contact tot stand tussen ouder en kind, zodat sluimerende problemen onopgemerkt blijven. Het reeds gestresste kind raakt daardoor steeds verder uit balans en voelt zich, binnenin, helemaal alleen. Op dat moment draait de deur naar neerslachtigheid en depressie open.
Meest invloedrijke stressoren
Uit datzelfde onderzoek bleek ook dat kinderen een toptien hebben inzake stressoren. Zij noemden vooral volgende factoren beslissend voor de opbouw van stress:
- problemen thuis zoals financiële miserie, echtelijke ruzies en ziekte van een ouder
- verslaving van één van de ouders (alcohol, gokken, drugs, medicatie)
- emotionele, lichamelijke of seksuele mishandeling door een ouder, verwant of kennis
- dood van één van de ouders en de bijhorende schuldgevoelens
- echtscheiding en de daaropvolgende angsten en schuldgevoelens
- vernederingen, pesterijen en frustraties, zowel thuis als op school
- schoollopen: staat vaak voor scheidingsangsten en andere angsten
- prestatiedwang, want thuis én op school wordt er continu gestreefd naar meer en beter
- gezinsuitbreiding: kinderen willen liever nummer één blijven voor hun ouders
- geestelijke of lichamelijke handicaps
Besteed aandacht aan volgende signalen
Wanneer jouw kind één of meer van volgende symptomen vertoont, is voorzichtigheid, extra aandacht en ingrijpen geboden:
- psychosomatische reacties zoals vermoeidheid, lusteloosheid, slaapstoornissen, hoofdpijn, spijsverteringsproblemen, buikpijn, geen eetlust, moeilijke ontlasting.
- opvallende gedragsverandering: levendig kind wordt muurbloem of omgekeerd
- emotionele, lichamelijke of seksuele mishandeling door een ouder, verwant of kennis
- andere, dus slechtere schoolresultaten
- bedplassen
- agressief gedrag
- geen zin om op te staan of te spelen
Hoe pak je een kind onder stress aan
Jij, als ouder, bepaalt door jouw houding, optreden of reactie, fors mee hoe goed of slecht je kind zal omgaan met de situatie waaronder het gebukt gaat. Probeer onderstaande tips te volgen wanneer jouw kind onderhevig is aan stress.
- eerst en vooral: hou ononderbroken de dialoog met je kind open. Dialoog betekent praten en luisteren aan twee kanten. Steek dus geen (donder)preek af die stoelt op jouw analyse en inschatting van het probleem, waarbij het kind nauwelijks aan bod komt. Op die manier voelt het zich nog meer onbegrepen en alleen, waarna het dichtklapt en zich innerlijk terugtrekt. Op dat moment komt de gevarenzone in zicht.
- verder is gewoon luisteren naar je kind van het grootste belang. Probeer al luisterend, zoveel mogelijk te weten te komen over het probleem waar je kind mee worstelt en hoe het zich daarbij voelt. Stel vragen, blaas de zaak niet op maar bagatelliseer ze zeker niet
- sta je kind toe zijn of haar gevoelens ongeremd te uiten. Altijd. Zo krijgen opgekropte emoties die vroeg of laat resulteren in verdriet, ziekte, agressie of ander ongeluk, minder kans. Laat je kind dus schreien, roepen of jammeren. De druk moet van de ketel, anders ontploft hij op een dag. Bij ons, volwassenen, gebeurt immers hetzelfde.
- wees empatisch en leef zoveel mogelijk mee met je kind. Ga terug naar vroeger, naar hoe ellendig jij je als kind soms voelde, terwijl je ouders er blijkbaar niets van snapten. Put uit die ervaring om je kind nu bij te staan, te begrijpen, gerust te stellen en te troosten. Besef dat de zaken vroeger evenmin eenvoudig waren, maar dat het leven nu nog sneller, ingewikkelder, dwingender en meedogenlozer is. Ook voor jouw kind.
- onthoud dat jij rolmodel bent voor je kind. Je kind neemt jouw gedrag dus als voorbeeld en standaard. Ga jij schreeuwen als je gespannen bent? Wees dan niet verbaasd als je kind dat ook doet. Of, geef je geen uiting aan je verdriet, woede en pijn en doe je alsof er niets aan de hand is? Geen wonder dat je kind dan ook in stilte lijdt en alles onderdrukt. Tot het niet meer houdbaar is en de situatie uit de hand loopt.
- en als laatste: doorloop met je gestresst kind de mogelijke oplossingen en alternatieven. Reik het keuzes en ook stof tot nadenken aan. Vertrouw je kind. Zijn of haar levenskracht is groot en met jouw tijdige hulp komt het er zeker én zelfs sterker uit.
Volgende info kan ook nuttig zijn
Communiceer met je kinderen
Kinderen van alleenstaande ouders
Zo word je een betere ouder
