Heb jij je soms ook al es afgevraagd waarom iemand (of jijzelf) een werkrelatie volhoudt met een klier van een man of een bitch van een vrouw? Kortom, met een onaangenaam persoon of met irritante personen?
Dit is immers een frequent voorkomende situatie. Zo frequent dat dr. Robert L. Sutton zich over dit fenomeen ging buigen. Dr. Sutton is professor aan de Stanford University in California en gespecialiseerd in organisatiepsychologie.
Sutton zegt: Voel jij je gestrest, overbelast, niet gewaardeerd, afgeblaft, gepest, slecht behandeld of misbruikt omdat je frequent van dichtbij met een onaangenaam en relatie-onbekwaam persoon geconfronteerd wordt? Dan moet je liefst vandaag nog, leren hoe die persoon of personen te vermijden, te ontwapenen en te pakken te krijgen. Omdat direct de benen nemen meestal niet kan. Dus moet je zo snel mogelijk je eigen, beschermend psychologisch schild ontwikkelen.
Meer daarover kan je lezen in zijn boek “The Asshole Survival Guide”. In deze gids gaat het over het creëren van een persoonlijk plan dat je helpt om je gezondheid en evenwicht te bewaren. En om te verhinderen dat al je mooie, kostbare dagen geruïneerd worden door kloothommels en/of serpenten.
In de organisatiepsychologie draait het vanzelfsprekend om de relatie tussen de werknemer en diens sociale werkomgeving. Het gaat hier dus vooral om de relatie tussen collega’s, ondergeschikten en superieuren. Maar alles wat Sutton geconcludeerd heeft uit zijn observaties in het werkdomein, geldt eveneens voor relaties in de privésfeer.
Hieronder verwoordt dr. Sutton enkele voorbeelden van hoe we onszelf continu misleiden en beliegen indien we verward raken in een ontwrichtende werkrelatie. Grotendeels omdat we niet meer logisch kunnen denken. Uiteraard en indien mogelijk, verdient het aanbeveling dit soort relatie zo snel mogelijk te beëindigen. Wat zoals daarnet gezegd, helaas vaak niet mogelijk is.
Zo draai jij jezelf een rad voor de ogen
- Ontkenning van het heden.‘Och, het is allemaal nog niet zo erg.’
Dikke onzin is dit want de situatie waarin jij je bevindt is wel erg, maar je liegt jezelf wat voor. - Denkbeeldige verbetering. ‘Ik denk en voel dat de situatie verbetert.’
Dit is pure whisfull thinking want er verbetert helemaal niets. - Valse hoop. ‘Het zal binnenkort wel beter gaan.’
Je blijft hopen omdat je een optimist bent. Maar wat je hoopt gebeurt niet. En er is geen enkele reden om aan te nemen dat het ooit zal gebeuren. - Morgen komt nooit. ‘Ik ga hier weg van zodra ik mijn promotie op zak heb.’
Maar daarna zal wel weer wat anders eerst belangrijk zijn, enz. Besef dat het in het leven vaak aanmodderen is Als je wacht tot het leven je welgezind is en jou het perfecte moment om te vertrekken zomaar aanbiedt, wel, dan kan je eeuwig blijven wachten. - Het doet zo lekker veel pijn. ‘Ik leer zoveel uit deze situatie en kan zoveel verbanden zien, dat deze scheve situatie echt wel de moeite waard is.’
Maar, is het de schade en het lijden van de mensen die dicht bij je staan echt wel waard? En, ben jij niet langzaam aan zelf een klootzak of een bitch aan het worden? Of is dit intussen al gebeurd? - Het redder complex. ‘Ik alleen kan hier het beste van maken, niemand anders slaagt daarin.’
Kom nou. Als dit waar is, waarom is de situatie dan zo slecht? Zou het mogelijk kunnen zijn dat je niet enkel lijdt maar ook machteloos bent om de relatie terug in balans te krijgen? En zou het mogelijk kunnen zijn dat je op één of andere manier de scheve toestand helpt in stand te houden? En dat iemand van buitenaf veel beter in staat is om de situatie afdoend aan te pakken? - Ik ben geen watje. ‘Natuurlijk zit het niet goed. Maar ik ben sterk. Het raakt me niet echt.’
Hmm… zouden de mensen om je heen er ook zo over denken? - Ik kan het desgewenst uitschakelen. ‘Tuurlijk zit het niet goed. Maar ik ben het gewoon om de situatie dusdanig te compartimenteren dat het geen invloed heeft op mijn familie en vrienden. Kortom, op de rest van mijn leven.’
Wat zeggen vrienden en familie achter je rug om? - Zelfingenomen lijden. ‘Tuurlijk is dit slecht voor mij, maar veel anderen hebben het zoveel slechter.Ik heb het recht niet om te klagen.’
En inderdaad, alles kan altijd slechter. Maar martelaarschap is een armzalig excuus om in een trieste situatie te blijven hangen. - Ik zou wel es van de regen in de drup kunnen komen. ‘Ja, het deugt hier niet. Maar elders draait het misschien nog slechter uit voor mij.’
Oké, het kan inderdaad slechter, maar het kan ook beter. Heb je echt al de moeite genomen om al je opties te bekijken? Zoniet is dit alweer een zoveelste slap excuus.
Wat dr. Sutton vergeet te vermelden
Wat dr. Sutton vergeet te vermelden is dat er nog twee grote redenen zijn waarom we blijven werken (of leven) met een mispunt of een kreng.
De eerste reden is dat de voordelen van deze situatie nog steeds groter zijn dan de nadelen. Want zodra de nadelen groter worden dan de voordelen, schieten de meesten wel in actie uit zelfbehoud. Maar als dat dan in een opwelling gebeurt of als de situatie intussen gevaarlijk geworden is, komen er vaak brokken van. Beter is: de zaak tijdig goed voorbereiden in een periode dat de emoties niet te hoog oplaaien en er nuchter kan worden nagedacht over de juiste aanpak van de uittocht.
De tweede reden is dat we onbewust verslaafd kunnen zijn aan emotionele of fysieke pijn. Die verslaving start meestal in de kindertijd. Als een kind jarenlang gedwongen samenleeft met iemand die het pijn bezorgt, kan die persoon als volwassene verder behoefte hebben aan hetzelfde patroon. En dan zal een leven dichtbij iemand die dat patroon voor hem of haar opnieuw waarmaakt, zeer vertrouwd en bekend aanvoelen. Omdat wat daar buiten valt, onbekend terrein is. En dus nog meer bedreigend. Dit alles gebeurt uiteraard op een onbewust niveau. Het komt er hier dus op aan het onbewuste bloot te leggen en bewust te maken. Zeker als je merkt dat je steeds opnieuw in de nabijheid van een fout iemand belandt. Professioneel of privé. Of zelfs de twee samen. Want dan heb je een patroon gecreëerd en daar moet je echt vanaf met het oog op een gezonde toekomst voor jezelf.
https://www.bol.com/be/p/the-asshole-survival-guide/9200000073080619/