De Amerikaanse biologisch antropologe en “love doctor” Helen Fisher deed onderzoek naar jaloezie tussen liefdespartners. Uiteraard via een enquête op haar steeds druk bezochte website, wat ze dan weer dankt aan haar vriendschap met Oprah Winfrey. Oprah geeft dokter Fisher immers regelmatig een plek en een stem op haar razend populaire website. Hier lees je wat dr. Fisher ontdekte over jaloezie in de liefde.
Good old Shakespeare omschreef jaloezie ooit als “the green-eyed monster” en daarom noemen ook wij jaloezie wel eens het groene monster. Een monster dat (zelfs langdurig) zijn tenten kan opslaan in je hoofd en er actief kan worden in elk stadium van de relatie. Het kan bezit van je nemen als je smoorverliefd bent maar ook wanneer jullie (schijnbaar) innig verbonden samenleven. En surprise, surprise…jaloezie kan je evengoed uit balans brengen wanneer de liefde en/of hartstocht tussen jou en je partner reeds lang verdampt zijn.
Want zowat iedereen raakt gefrustreerd of blijft triest/woedend/verbijsterd/wraakzuchtig enz., achter wanneer je partner je per ongeluk aanspreekt met een andere naam. Of als haar/zijn oog te vaak afdwaalt naar een ander of wanneer hij/zij te vaak en te enthousiast praat over een collega op het werk. En dan kan de jaloezie hoog tot zelfs torenhoog oplaaien. Jaloezie is een soort gif. Het is volgens dr. Fisher een misselijk makende cocktail van achterdocht, bezitterigheid, woede en vernedering die je gedachten beheerst en je tot in je diepste zijn raakt en bedreigt als je ook maar even denkt aan je liefdesrivaal.
Fisher ontdekte dankzij haar onderzoek dat er geen verschil te noteren valt tussen mannen en vrouwen wat dit betreft. Er is wel een verschil te merken in het omgaan met de situatie. Zo zullen vrouwen vaker geneigd zijn moeite te doen om hun geliefde terug te winnen. Mannen daarentegen gaan eerder pronken met hun geld en status en zijn geneigd gewoon weg te wandelen van de hele toestand om hun gezicht te redden of hun zelfrespect te behouden.
Via de bekende primatologe Jane Goodall weten we dat primaten ook jaloers kunnen zijn. Goodall beschrijft hoe Passion, een chimpansee vrouwtje, zich aanbood aan een jonger mannetje in de typische “bespring mij” pose. Hij negeerde haar straal en ging terstond een ander vrouwtje opvrijen. Waarna Passion op hem af stormde en hem een paar harde, rake meppen gaf.
David Barash, een evolutiebioloog deed een experiment met een koppel broedende bluebirds (blauwe vogels). Eén experiment bestond erin dat hij wachtte tot het mannetje uitvloog om voedsel. Op dat moment plaatste hij een namaakmannetje op een tak op een kleine meter van het nest af waar het vrouwtje nietsvermoedend rustig verder broedde. Toen haar partner terug kwam en het namaakmannetje in het oog kreeg, begon hij te schreeuwen. Vervolgens fladderde hij rond het namaakmannetje en viel deze deze woedend aan. Daarna stortte hij zich op het wijfje, viel ook haar aan en trok daarbij veren uit haar vleugels. Waarop het wijfje verschrikt wegvloog.
Zowel mensen als dieren ervaren dus jaloezie. Maar waarom?
Therapeuten bekijken deze demon als een litteken van een jeugdtrauma of als een symptoom van een psychologisch probleem. En dat kan waar zijn, zeker bij mensen. Want in de praktijk zijn mensen die zich ondermaats, onzeker of zeer afhankelijk voelen van de partner of van de mening van de buitenwereld, vaak jaloerser dan anderen.
En toch valt zelfs hier goed en slecht nieuws te rapen. Zullen we starten met het slechte en eindigen met een positieve noot? Hier gaan we.
De minpunten van het groene monster
1) Jaloezie kan de verkeerde kant opgaan. Bepaalde mensen kunnen blijkbaar verteerd worden door (terechte of onterechte) jaloezie. Deze toestand kan hun zelfvertrouwen ondermijnen en hun partner zelfs wegjagen, recht in de armen van een ander. Hun jaloezie heeft dus als resultaat net dat wat ze hadden gevreesd.
2)Jaloezie kan een dodelijke vorm aannemen. Die van huiselijk geweld tot de dood erop volgt. Jalouzie is immers wereldwijd de voornaamste oorzaak van moord op een levenspartner. Vaak spreekt men hier dan van een passionele moord.
De pluspunten van het groene monster
1) Jaloezie is gegroeid uit positieve drijfveren. In de oertijd ontmoedigde jaloezie (en de pijnlijke gevolgen die het maar al te vaak meebracht) dat een partner de benen nam met een ander. De familiebanden moesten immers versterkt worden om het overleven van de nakomelingen te verzekeren. Gelijktijdig moedigde het aan om onbeduidend geflirt en onzekere contacten af te duwen ten voordele van een stabiel en lonend partnerschap voor alle gezinsleden.
2) Volgens dokter Fisher kan de partner van een wat jaloerse partner zich stiekem geflatteerd voelen. En een ander erop betrappen dat hij/zij met jouw geliefde flirt kan voor net dat vleugje jaloezie zorgen dat de passie in jouw relatie een boost geeft. Omdat je opnieuw beseft hoe aantrekkelijk je partner wel is.
Dokter Fisher doet ons ook nog enkele adviezen cadeau omtrent omgaan met jaloezie indien die je leven gaat beheersen.
Tips van dr. Helen Fisher indien jaloezie je leven ellendig maakt
- 1) Vlooi uit of laat uitvlooien (en neem hier ruimschoots de tijd voor) of je partner je actueel wel degelijk bedriegt. Misschien gebeurt er in je fantasie meer dan er in werkelijkheid is. Komt vaak voor.
- 2) Indien je partner je inderdaad bedriegt, krijg je er meteen een probleem bij en dat is: hoe moet het nu verder met onze relatie? Spreek het door met je partner als die ertoe bereid is. is dat niet geval? Win dan het advies in van van een professionele relatietherapeut.
- 3) Krijg je geen harde bewijzen van ontrouw maar heb je enkel vermoedens? Kan je het bijgevolg niet laten dwangmatig te snuffelen in haar/zijn zakken, gsm, e-mails, portefeuille en/of handtas. Besef hoe vernederend het is als als je daarop betrapt wordt door je partner. Indien dit gebeurt, leg dan uit dat je probeert om je obsessieve achterdocht onder controle te krijgen en dat je desnoods een therapeut zal raadplegen. Vraag tegelijk uitleg aan je partner die je vermoedens kan ontkrachten.
- 4) Blijkt je levenspartner een geboren flirt of zelfs een seriële scharrelaar(ster) te zijn? Besef dat je de aard van het beestje niet kan veranderen. Kan je het niet aan te leven met iemand die jou geen emotionele en/of seksuele stabiliteit wil of kan bieden? Dan adviseert dr. Helen Fisher een wijsheid uit de Zen psychologie toe te passen en die klinkt aldus: “De uitweg is langs de deur”. Exit partner…zoveel is duidelijk.
Kan ook nuttig zijn:
Helen Fisher: waarom en hoe we verliefd worden